GÓC NHÌN THI CA

CÂU THƠ VIẾT GIỮA MÒN ĐAU
của tác giả HOÀNG CHẨM qua bình luận của nhà thơ, nhà bình luận Nguyên Bình

CÂU THƠ VIẾT GIỮA MÒN ĐAU

Mòn đau một giọt thu tan
Rơi theo mùa lá rụng ngàn lau xa
Như còn in dấu chân qua
Thầm thì tóc gió một tà áo xưa

Mòn đau bên một tiếng mưa
Từ em cơn mộng như vừa lòng nhau
Câu thơ trút cả niềm đau
Tìm trong dâu bể một màu phôi phai

Mòn đau một chặng đường dài
Người xa muôn dặm đau hoài lời ru
Phố xa đau một mùa thu
Thôi đành hao khuyết! tạ từ vầng trăng
HC

Bình luận:
Nhà thơ NGUYÊN BÌNH

Thi sĩ đa đoan. Họ luôn vương mang nỗi đau đời thầm kín lặng lẽ, có khi đau vì một chút tình thơ dại mơ hồ xa xôi từ thuở mười tám đôi mươi, có khi đau như cắt cả khúc ruột vì xót thương một ánh sao nào chìm khuất trong hoài niệm xa vắng.
Thi sĩ lãng mạn mà chung tình, họ chung tình với cái liếc mắt cũ càng, chung tình với phút bốn con mắt lạ bỗng nhìn nhau, và bóng hình dấu yêu của kí ức ấy cứ mãi đeo đẳng thi nhân đi suốt cuộc đời, ẩn sâu trong tâm thức, để rồi, một sáng đẹp trời, thi hứng bùng vỡ, thi ngôn thăng hoa, ảo diệu, mơ màng.
Tôi dài dòng như thế khi chạm CÂU THƠ VIẾT GIỮA MÒN ĐAU (CTVGMĐ) của nhà thơ Hoàng Chẩm, bài thơ đăng trong tuyển tập LỤC BÁT PHƯƠNG NAM.

Hầu như các bài thơ hay, rất lạ, mà cũng rất thường tình, đều là những bài thơ buồn, man man buồn, chất ngất tâm sự sầu muộn vơi đầy nỗi lòng thi nhân. Ở đó, không gian thi ca có vai trò như là mảnh đất giàu chất xúc tác, là lò phản ứng giải phóng năng lượng từ lâu kìm nén, để bất chợt thăng hoa với mạch ngầm vừa khơi, với dòng dung nham vừa trào, với suối lệ âm thầm chảy ngược vào trong tâm khảm. Và, bài thơ thoát thai, như một vùng tâm tư bừng cháy, rực rỡ, tuyệt đẹp, ngời sáng.
Dylan Thomas là nhà thơ Xứ Wales nói : “Thơ là những gì làm bạn khóc, cười, đau khổ, câm lặng, … khiến bạn thấy rằng mình cô độc trong thế giới, rằng hạnh phúc, khổ đau của riêng mình đã được mãi mãi sẻ chia”.

Tôi chắc rằng, khi thi sĩ Hoàng Chẩm viết CTVGMĐ cũng chính là lúc nhà thơ muốn “hạnh phúc, khổ đau riêng mình đã được mãi mãi sẻ chia”.
Thì đây các bạn, ta hãy lắng lòng cùng thi nhân:

Mòn đau một giọt thu tan
Rơi theo mùa lá rụng ngàn lau xa
Như còn in dấu chân qua
Thầm thì tóc gió một tà áo xưa.

“Một giọt thu tan”, thi sĩ ơi, một giọt hay ngàn triệu giọt, một lần hay đã bao lần mà tâm tư thi sĩ phải chịu “mòn đau” như thế? Chắc hẳn nỗi tiếc thương chiếc lá của mùa thu xa xăm nào trong tận cùng kí ức cứ bào mòn, cứ gặm nhấm nổi lòng qua dặm dài năm tháng. Nỗi đau ấy như rơi rơi, rơi mãi, phiêu bồng qua từng mùa lá rụng, theo ngàn lau trắng phất phơ sương lạnh ngút ngát bãi bờ hoang liêu. Thế mà, trong tâm thức thi nhân, tất cả vẫn vẹn nguyên đấy, vẹn nguyên “như còn in dấu chân qua”! Tôi chợt nghe đâu đâu tiếng gót chân nhè nhẹ của hai người yêu nhau dạo bước trên “con đường tình ta đi”, tôi nghe văng vẳng tiếng “thầm thì tóc gió”, tôi thấy loáng thoáng đâu đây “một tà áo xưa” tung bay trong nắng chiều rơi nghiêng. Dù trong hoài niệm, thi ảnh mà tác giả kéo chúng ta về “những ngày xưa thân ái” ấy tuyệt vời quá, nó man man sầu nhớ, xa lăng lắc mà lay động tâm hồn, phải không các bạn? Kí ức đó, kỉ niệm đó, cả dấu chân và tiếng thì thầm của quá khứ, mãi ẩn hiện trong tâm linh, tiềm thức nhà thơ. Mà, phải chăng, đây chỉ là phút giây của giấc mơ bị đánh thức, trở mình, chứ tất cả còn đâu nữa, còn đâu nữa phải không chàng thi sĩ đất Quãng Trị máu lửa mà đa đoan ? Theo tôi, “Tóc gió” đã “thôi bay” năm xửa năm xưa tê rồi.!

Mòn đau bên một tiếng mưa
Từ em cơn mộng như vừa lòng nhau
Câu thơ trút cả niềm đau
Tìm trong dâu bể một màu phôi phai.

Lại một điệp khúc mòn đau. Mòn đau từ “giọt thu tan”, để rồi, bây giờ đây tâm tư thi nhân mòn đau theo “một tiếng mưa”. Mà tiếng mưa thì luôn u hoài dai dẳng, triền miên. Tôi chợt nghĩ, hình như mọi hiện tượng trong đất trời sinh ra là để cho thi sĩ đau nỗi đau của mình theo bao biến thiên của ngoại cảnh. Tác giả khéo chọn hình ảnh quá. Bao nhiêu thi nhân mặc khách đã run rẩy trước bóng thu tàn, réo rắt sầu theo tiếng mưa ngoài hiên thánh thót, thì thi sĩ Hoàng Chẩm cũng vậy, nhà thơ chạnh lòng trước những dấu chân mà người đi trước từng đã thổn thức.

Nhưng tiếng mưa của HC là tiếng lòng của mộng ước ngày hai người đã “vừa lòng nhau”. Ôi, chuyện tình yêu này không còn là những khắc khoải mơ hồ nữa, mà là một chuyện tình thực sự, tuy không vẹn tròn hẹn ước. Tại sao? “câu thơ trút cả niềm đau”. Các bạn thấy chưa, không biết từ bao lâu, chàng đã là một thi sĩ, rút ruột viết từng câu thơ cho mối tình ngang trái ấy. Đúng rồi, những câu thơ đau nổi đời dâu bể, tang thương, những câu thơ tủi hờn viết cho tình yêu kia dần phai nhạt. “Tìm trong dâu bể một màu phôi phai”. Tứ thơ không mới mà câu thơ lồng trong ngữ cảnh mòn đau quá đỗi tài hoa, gây cảm giác nghèn nghẹn trong tôi.
Cho tôi dấu nỗi bâng khuâng cùng tác giả để tiếp tục hành trình khám phá CTVGMĐ nhé:

Mòn đau một chặng đường dài
Người xa muôn dặm đau hoài lời ru
Phố xa đau một mùa thu
Thôi đành hao khuyết! tạ từ vầng trăng!

Vâng, tôi hiểu. Thi nhân “mòn đau” không chỉ với những phút giây bất chợt nhớ nhưng, mà nỗi đau này kéo dài triền miên bất tận, nỗi đau lớn dần mãi trong không gian bao la “muôn dặm”, nơi có mùa thu lá vàng héo úa phôi phai, nơi thời gian vời vợi hao khuyết vầng trăng chia xa cách trở.
Người xa xôi thật rồi, xa muôn dặm thật rồi, mà lòng thi nhân đau hoài niềm thương nỗi nhớ, chàng ru tình, chàng ru đời, ru cho lành vết thương lòng xa xót.

Phố xa đau một mùa thu
Thôi đành hao khuyết! tạ từ vầng trăng!

Hai câu cuối, tâm sự sâu kín quá, hình như không còn là nổi đau riêng của thi nhân nữa, nỗi đau lớn hơn nhiều. Tôi cảm nhận như vậy.  Chừng như, tác giả muốn gởi gắm cái gì đó vào thơ, bởi nỗi đau ở đây khong còn bó hẹp trong giọt thu tan hay một tiếng mưa nữa, mà “đau một mùa thu”, và đành ôm nỗi đời hao khuyết để phải “tạ từ vầng trăng”. Thi sĩ bỏ trăng như người nông dân bỏ ruộng cày. Các bạn hãy làm người giải mã ẩn dụ sâu kín của thi sĩ HC đi nhé.
Ngọn bút tài hoa là vậy, luôn để dành một mảnh đất thiêng hoang sơ chưa cày xới cho chúng ta gieo trồng thơ ca, phải không các bạn?
CTVGMĐ với ba khổ thơ như ba giọt lệ nóng lăn dài trong phận đời thi sĩ. Cảm ơn nhà thơ HC đã đính những viên lệ ngọc lóng lánh lên trang thơ LỤC BÁT PHƯƠNG NAM, kích mầm cho hoa thơ hé nụ tỏa ngát hương thơm, trao tặng cuộc đời những cau thơ viết từ trái tim thắm đỏ.
Bà Rịa, 5/9/2019
Nguyên Bình