Đến với bài thơ TỈNH GIẤC
Tg: Phan Dương
Lời bình: Kim Hoa

Nhà thơ Phan Dương nguyên là bác sĩ phó giám đốc bệnh viện Nhi TW – cựu chiến binh Trường Sơn. Góc thơ tình của anh khiến nhiều người say đến “cạn chén”.
Bài thơ TỈNH GIẤC được tác giả đăng Facebook ngày 12.12.2022 là bài thơ tình có bốn khổ viết theo thể bát ngôn vần chéo. Với cảm xúc trải lòng rất thực về một cuộc tình chóng vánh ngoài quỹ đạo.

Tác giả đã mượn khung cảnh của mùa đông và tháng Mười Hai để gửi gắm những suy tư về tình cảm của hai người nam nữ “Ta và em”.
Họ gặp nhau như thế nào đây? Không biết đâu! Nhưng tác giả bắt đầu bài thơ bằng một câu hỏi:
“Ta và em hay trò chơi số phận?
Cánh thời gian đậu xuống nút khuy cài
Kẻ chất chứa bao nhiêu lòng trắc ẩn
Người âm thầm phó mặc tóc tàn phai”

Đây là cuộc gặp gỡ của hai thân phận rất khác biệt. Họ… đến với nhau, mặc dù vướng một nút thắt không thể gỡ được mà tác giả gọi là “nút khuy cài”. Khuy cài có lẽ là thời gian, là tuổi tác khác biệt; hay là mỗi người đã yên phận ràng buộc về hôn nhân, gia đình? Là không gian, hay khoảng cách địa lý; là tính cách khác biệt…
Một người thì “… chất chứa bao nhiêu lòng trắc ẩn”
Một “Người âm thầm phó mặc tóc tàn phai”
Có nghĩa là hoàn cảnh sống và tư duy của họ cũng khác nhau.
Vậy tại sao họ đến với nhau? Tác giả nghi ngờ về mối tình này. Nên mới đặt câu hỏi:
– Hay là họ chỉ muốn chơi “trò chơi số phận?”

Nên họ muốn cưỡng lại số phận đó. Thôi kệ thây đi! Ta yêu thì cứ yêu!
Ta em chỉ:

“Như hạt cát
gió cuốn đi muôn nẻo
Như cánh chuồn mỏng mảnh
chấp chới bay
Nào ta cứ
mặc kệ đời lạnh lẽo
Chén rượu này, uống cạn,
để mà say”

Ta cứ uống cạn chén nhân duyên, cứ say đắm nhau. Yêu vì tình yêu, yêu bất chấp… đời đi đâu về đâu… kệ đi!

Đó là tình yêu hết mình và trao nhau hết mình. Như tình nghìn lẻ một đêm chăng! Chợt đến rồi chợt đi! Cứ như ngọn lửa cháy bùng “một phút huy hoàng rồi chợt tắt”

Tác giả đặt câu hỏi lần thứ hai:

“Là số phận
hay là em cơ chứ?
Ta mặc nhiên
chấp nhận giữa mơ hồ
Lối xưa về
vương màu hoa bất tử
Cháy lên rồi lại lặng đến
hư vô…”

Tuy họ đến với nhau trong tâm thế bị cuốn vào một cuộc yêu bởi sự yếu đuối của con người. Nhưng lời lẽ như trách móc, như bức xúc và không khỏi luyến tiếc. Từng câu từng chữ như kéo hai đầu sợi dây cho nút thắt càng siết chặt hơn. Người đọc cảm thấy lòng nghẹn ngào. Bởi người con trai “Ta” cũng chỉ biết chấp nhận giữa mơ hồ. Anh không thể đặt mình vào vị thế chất vấn hay đòi hỏi người kia phải rõ ràng, dứt khoát… bởi anh cũng không thể đi cùng em đến tận cùng. Đại khái tôi yêu em, nhưng em không thể là của riêng tôi! Mặc dù kỷ niệm xưa vẫn còn ghi đậm trong lòng như loài hoa bất tử. Nhưng rồi cũng phải quay về thực tại! Bởi TỈNH GIẤC đam mê. Đó là cảm xúc về một tháng Mười Hai. Và lâu đài tình ái cũng khép lại đi! Cứ để cho rêu phủ xanh! Ta và em hãy đối mặt với trời lạnh, hãy trơ mình như những cành cây khô trút lá run rẩy dưới mùa đông giá rét!

Thú thật, mỗi lần đọc thơ anh, Kim Hoa không thể lướt qua. Mà cứ bắt mình phải nghiền đi ngẫm lại!
Thơ anh khi nào cũng nhẹ nhàng, sâu lắng và luôn đưa đến cái kết có hậu. Một cựu chiến binh, một bác sĩ, một người từng trải và cũng từng có những lúc “nói lời lớn lao”. Hơn ai hết, tác giả luôn có sự thông cảm cho những vấp ngã của con người và luôn mở cho những lầm lỡ con đường “tỉnh giấc” và dừng lại. Dẫu bao kỷ niệm lưu lại “như loài hoa bất tử” thì thực tại vẫn phải mạnh mẽ vượt qua. Hãy để cho rêu phủ, hình ảnh nhân vật luôn bị nội tâm giằng xé và luôn phải vượt qua chính mình. Vì cuộc sống luôn phải tuân theo qui luật tự nhiên như mùa thu đi thì đông đến. Hãy như hàng cây khô của tháng Mười Hai lạnh lẽo. Trơ trọi nhưng chứa đầy nhựa sống mãnh liệt. Ngã thì đứng dậy đi tiếp…
Xin mời mọi người cùng đọc toàn bộ bài thơ để cảm nhận trọn vẹn cảm xúc và có can đảm khi TỈNH GIẤC nhé!

TỈNH GIẤC
Thơ Phan Dương

Ta và em,
hay trò chơi số phận?
Cánh thời gian
đậu xuống nút khuy cài
Kẻ chất chứa
bao nhiêu lòng trắc ẩn
Người âm thầm
phó mặc tóc tàn phai…

Như hạt cát
gió cuốn đi muôn nẻo
Như cánh chuồn mỏng mảnh
chấp chới bay
Nào ta cứ
mặc kệ đời lạnh lẽo
Chén rượu này, uống cạn,
để mà say

Là số phận
hay là em cơ chứ?
Ta mặc nhiên
chấp nhận giữa mơ hồ
Lối xưa về
vương màu hoa bất tử
Cháy lên rồi lại lặng đến
hư vô…

Rồi đến lúc ta giật mình
tỉnh giấc
Rêu đã xanh,
phủ kín bóng đền đài
Đất phong hoá
trọi trơ mùa gió bấc
Có phải em?
hay là tháng mười hai?
——————
Hà Nội 12/12.2022