THƠ CỦA “DỊ NHÂN” THÚY NGA
Lời bình – Mai Thanh Hải

Viết về chốn thoát tục mà nói nhiều đến tình yêu. Viết về thế giới vô vi lại bàn về trần thế. Viết về xứ Phật mà làm rung động lòng người. Đó là thơ của Thúy Nga. Dù chưa được gặp chị ngoài đời, chưa biết tuổi tác và nghề nghiệp của chị cũng như chưa hề được đọc bất kỳ một bài thơ nào trên báo nhưng tôi đã được đọc nhiều bài thơ của chị trên trang Facebook cá nhân. Tôi cảm thấy rằng Thơ của “dị nhân” Thúy Nga có nhiều bài rất hay, sâu sắc và có pha chút liêu trai, đậm chất thiền, triết lý nhà phật. Thúy Nga có thói quen đăng thơ lên Facebook của mình mà không gửi đăng báo hay tạp chí nào, chị xem Facebook cá nhân như một cuốn nhật ký mà mỗi bài thơ, mỗi suy tư, chiêm nghiệm chị đều chuyển hóa thành những câu thơ, đoạn thơ và có khi là cả bài thơ chị gửi gắm vào đó nỗi lòng và những linh cảm về cuộc đời về số phận, đó giống như là nơi cất giữ những mảnh hồn ký ức của riêng Thúy Nga.

Nhà Phê bình văn học Hoài Thanh đã nói trong Thi nhân Việt Nam đại ý: “Khi xem thơ tôi chỉ biết có thơ. Tôi không hề nghĩ đến danh vọng của người hay của tôi”. Và khi xem thơ của chị Thúy Nga tôi cũng bắt chước Hoài Thanh là chỉ biết đến thơ của chị. Còn tác giả ngoài đời thực như thế nào tôi không cần biết.
Thúy Nga viết như kiểu rút ruột làm thơ, như là một đam mê mà mọi ưu phiền hay linh cảm đều được chị lựa chọn một thể thơ phù hợp để tìm ra những con chữ định vị đúng nhất cho những hoài cảm của mình. Một sự kỳ dị và “gàn” của Thúy Nga là chị đã từng từ chối rất nhiều lời đề nghị của một số nhạc sĩ nổi tiếng khi họ có ý định phổ nhạc thơ của chị.
Có thể nói thơ của Thúy Nga kén độc giả giống như nhạc thính phòng. Hay nhưng chắc gì đã nhiều người hiểu và yêu thích. Có nhiều bài thơ cảm giác chị viết như khi đang trong cơn mộng mị hoặc đang linh cảm một điều gì đó mang đậm chất liêu trai kỳ bí nhưng chúng ta nếu đã một lần gặp phải những giấc mơ như thế sẽ thấy thơ của chị đã nắm bắt và diễn tả chính xác cái siêu hình và có những linh cảm ứng nghiệm trong đời thực. Và hình như ta đã từng gặp tình huống như vậy ở đâu đó…
Thơ Thúy Nga thấm đẫm mùi Thiền và có lẽ do đắm chìm vào thế giới và giáo lý của nhà Phật mà thơ chị phần nhiều viết về tâm thiền. Khi đọc những bài thơ của chị nhiều khi ta nhận ra không có đâu là tận cùng vì cuối cùng sẽ mở ra một tinh khôi mới, một cảm nhận mới về cõi đời về kiếp người trên trần thế. Trong bài thơ “Nhắn” chị đã viết:

“Mai người ghé nẻo hoàng hoa vỡ
Nhớ lấy phù vân khép cửa lòng
Kẻo nỗi vô chung, vô thủy níu..
Hồn ta
     sấp…
          ngửa…
                  … giữa mênh mông”.

Trong bài thơ “Nương” Thúy Nga lại đưa người đọc ngộ ra một quy luật tự nhiên cũng như con người là phải có chỗ “nương” để tồn tại, con người không thể sống cô đơn lẻ loi giữa cõi đời. Vậy mà tác giả phải thốt lên câu hỏi nương vào đâu để khỏi lỡ làng:

“Cây nương vào đất để xanh
Thu nương vào nắng để thành mênh mang
Sang sông nương chuyến đò ngang
Nương vào đâu khỏi lỡ làng… hỡi anh???”

Và con người sống trong cõi trần thế cũng không tránh khỏi vướng lụy trần ai một chữ Tình. Thơ tình Thúy Nga câu từ rất lạ và có nhiều nghịch lý nhưng lại đúng với quy luật của tình yêu. Chúng ta hãy đọc trọn vẹn bài thơ “Lạ” để cảm nhận rõ hơn điều này:

“Ừ dẫu vậy, cuộc đời sao cứ lạ!
Biết trời xanh hay bỡn cợt, bông đùa
Ta vẫn cứ mang trái tim đánh cược
Vào tình yêu – canh bạc – biết chắc thua!

Ừ cũng lạ, yêu nhau nhiều đến vậy
Mới buông tay, thoáng chốc, lạc nhau rồi!
Mặn nồng lắm, cứ xa rồi cũng nhạt
Đành nghẹn lòng khẽ gọi: Cố nhân ơi!”

Ừ cũng lạ! Mất mà không ai được
Tình trao đi có trở lại bao giờ
Hiến dâng hết – rồi chia tay bỗng chốc…
Cả hai cùng khánh kiệt đến bơ vơ!

Ồ lạ lắm chiều nay về ngõ Hạnh
Tưởng Thái Sơn nặng tựa nhớ một thời
Như hạc trắng mang theo vùng hoài niệm
Giữa thanh thanh tịnh không một bóng người…”

Ngoài thơ Thiền và thơ tình yêu Thúy Nga còn một số bài thơ viết về mẹ và quê hương. Bài thơ “Quê hương” đã neo giữ trong lòng người đọc dư vị của một thứ tình cảm thiêng liêng:

“Ta về tìm tuổi thơ ta
Phía bóng mẹ lẫn bóng tà dương rơi
Đồng xanh in sắc xanh trời
Đan trong gió những tiếng ời à ru
Lưng trần cha gánh gió thu…
vào tóc mẹ đẫm hương nhu vườn nhà
Nắng mưa mài vạt áo bà
Đắp bồi những ước mơ xa… thành gần.
Ta về nhặt nắng cuối sân
Để rưng rưng được một lần… vỡ ra
Niềm gần neo nỗi nhớ xa
Lắng bao kỷ niệm gọi là… quê hương?”

Bóng tà dương rơi là hình ảnh rất nhiều sức gợi tác giả vừa miêu tả bức tranh thiên nhiên để đi sâu tâm trạng và linh cảm về nỗi sợ hãi của người con về sự ra đi của người mẹ cũng như ánh tà dương, một sự mất mát vô hình luôn ẩn hiện trong tim mình.
Thơ Thúy Nga độc đáo trong dùng từ, lập tứ. Bởi vậy khi bình viết không đúng hoặc chưa đến tận cùng ý của tác giả sẽ phản tác dụng và làm mất đi vẽ đẹp của tâm hồn gửi gắm trong đó. Vì thơ của Thúy Nga hay và có pha chất liêu trai. Nếu ta nói chưa đến tận cùng sẽ có lỗi với tác giả. Vậy nên qua bài viết nhỏ tôi chỉ phác họa đơn sơ một vài cảm nhận. Người đọc sẽ phát hiện ra nhiều cái đẹp và độc đáo trong thơ Thúy Nga qua những bài thơ sau đây của chị./.

C H I Ề U  L Y  B I Ệ T
t h ú y n g a

Chiều chìm xuống đáy mắt nhau
Đường về cũng ướt sũng màu… quan san

Trời trong mà nắng chẳng vàng
Gió ngờ nghệch gió, mây bàng bạc mây

Góp trăm năm đổi một ngày
Gom ăm ắp nhận trắng tay… một lần

Chiều mê lạc những bước chân
Hồn gieo cuối nẻo ái ân…
tìm mình…

T H I Ề N…
(Viết tặng chính mình trong một ngày Thiền…)

Khi ta thiền, với… mênh mông…
Phiền người dứt gánh tang bồng hộ ta…
Sợ… Mê làm xước cánh hoa…
Đắm… lồng vào Khát sẽ ngà ngà say
Chợt khi tỉnh giấc mộng đầy…
Nhớ… hun hút nhớ, buồn… ngây dại buồn…
Nhờ người trải rộng… niềm thương
Lắp đầy miệng hố… đoạn trường… được không?
Một trăm năm chốn… bụi hồng…
Chưa buông đã hết, đục – trong… cuộc người
Còn lại đây… một nụ cười
Tặng cho con tạo… lần hồi… chuyển xoay…
Thiên cơ hào phóng lần này…
Để phù hư buộc… tháng ngày…
đa đoan…

T H Ơ
t h ú y n g a

Thơ ta viết thật thật thà như hơi thở
Là hạnh phúc lẫn quặn đau như lúc mẹ sinh con
Thơ rơi lệ giữa đồng trơ cuống rạ
Dõi rưng rưng theo manh áo cũ, sờn.

Thơ ta viết cho môi hồng… hồng lại
Cho những khuyết hao góp nhặt đợi đủ đầy
Cho nỗi nhớ mong hôm qua vừa kết nụ
Mai sẽ nở hoa, dâng mật để đời say.

Thơ không gánh những chất chồng giáo lý
Những lờ nhờ vĩ đại giữa nhục, vinh
Vì dẫu đi cạn chân trời, góc bể
Chẳng thể đi qua cảm xúc trái tim mình.

M I Ề N  N H Ớ
t h ú y n g a

Em về miền nhớ chiều xuân.
Gió lồng vào gió , nắng tần ngần rơi
Đi mòn cuối đất , cùng trời
Mà mắc cạn bởi một lời thề xưa
Niềm thương gọi gió lệch mùa
Vùng vô lượng nhớ để vừa… đủ nhau
Từ trong hoang phế… nhiệm màu
Khuyết tìm về
… thẩm
… thâm sâu
… để đầy…

L Ệ  P H Ù  V Â N
t h ú y n g a

Ai về qua quán phù vân
Dùm ta gom giọt lệ lần tiễn nhau
Thiên đường xa, địa ngục sâu
Vương tục lụy phút nhiệm màu… này thôi.

Tàn y xả xuống mé đồi
Mà Tây cung đứng đợi người phía Đông
Mong rằng cuối ngọn trùng phùng
Lệ lòng lấp đủ tận cùng… nơi nhau.
…………

🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿